Закиев_М.
Зәкиев Мирфатыйх Зәки улы
лексикология һәм диалектология бүлегенең баш фәнни хезмәткәре
Филология фәннәре докторы
Профессор
ТРның атказанган фән эшлеклесе (1970);
РФның атказанган фән эшлеклесе (1976);
ТРның фән һәм техника өлкәсендәге дәүләт премиясе лауреаты (1994).
Хезмәт Кызыл Байрагы, Халыклар дуслыгы орденнары белән бүләкләнгән
14.08.1928 елда ТАССРның Ютазы районы Зәйпе авылында туган. КДУ ның тарих-филология факультетын тәмамлый (1946-1951). 1951-1954 – КДУ аспиранты. 1954 елда кандидатлык диссертациясе яклый. Темасы: «Сказуемое в современном татарском литературном языке».
1954-1958 – КДУда укытучы, 1960-1965 — КДУда татар тел белеме кафедрасы мөдире;
1963 елда докторлык диссертациясе яклый: «Синтаксический строй татарского языка»
1965-1967- КДУда фән эшләре буенча проректор;
1967-1986 — Казан педагогия институты ректоры;
1986-1996 — Тел, әдәбият һәм тарих институты директоры;
1996-2000 — ТР ФАнең Тел, әдәбият һәм сәнгать институты директоры.
1986-2014 – тел бүлеге (лексикология һәм диалектология бүлеге) мөдире
2014 елдан – лексикология һәм диалектология бүлегенең баш фәнни хезмәткәре
Фәндә алып бара торган төп юнәлешләре
Татар теленең синтаксик төзелеше, татар теле һәм татар тел белеме тарихы, татар теленең үсеше проблемалары, төрки-татар этногенезы.
Фәнни хезмәтләре исемлеге
Хәзерге татар әдәби теле. Синтаксис. — Казан, 1958. — 244 б.
Синтаксический строй татарского языка. — Казань, 1963. — 464 с.
Татар халкы теленең барлыкка килүе.- Казан, 1977. — 208 б.
Происхождение тюрков и татар. — М.: Инсан, 2002, 496 с.
Волжские булгары и их потомки. (соавт. Я.Ф.Кузьмин-Юманади). — Казань, 1993. — 160 с.
Проблемы языка и происхождения волжских татар. —Казань, 1986.-304 с.
Татары: Проблемы истории и языка. — Казань, 1995. — 464 с.
Татарская грамматика. Том 3. Синтаксис. Издания на русском: Казань, 1992 и 1995. — 576 с. Издание на татарском: — Москва-Казань, 1999. — 510 с.
Төрки-татар этногенезы. — Мәскәү-Казан, 1998.- 624 б.
Глубокие этнические корни тюркских народов. – Астана: «Тюркская академия», 2011. - 400 с
Этногенез тюрков, булгар и башкир. Уфа: Изд-во АН РБ «Гилем», 2011. -285 с.
Дәртле йыр (Вдохновенная песня). – Уфа, 3-е издание, 2011. – 144 с.
Правдивая история татарского народа (Гостям универсиады в Казани 2013 г.). –Уфа, 2011.
Татар теленең синтаксик төзелеше. – Казан: Ихлас, 2013. – 392 б.
Древнетюркская ономастика и ее морфонология. – Астана, 2013. – 415 с.
Татар теле дәресләре. 8 сыйныф. Методич. руководство для учителей татарского языка в 8 кл. татарской школы. – Казан, ТКН., 2015. – 120 с. (соавтор Н.В.Максимов).
Татар теле дәресләре. 9 нчы сыйныф. Методич. руководство для учителей татарского языка в 9 классе – Казан, ТКН, 2015. – 100 с.
ТР ФАнең Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының Гыйльми советы һәм диссертацияләр яклау советы әгъзасы.
Бәйләнешкә керү өчен мәгълүмат
420111, Казан, К. Маркса ур., 12. тел.: 292-76-59; e-mail: m.z.zakiev@mail.ru