Яхин_Ф.

Яхин Фарит Закизянович

Ведущий научный сотрудник отдела литературоведения

Доктор филологических наук

Научная биография:

1978-1983 гг. – высшее образование: Казанский государственный университет, историко-филологический факультет. Специальность: «Филолог», квалификация – филолог, преподаватель татарского языка и литературы.

1983-1986 гг. – аспирантура при  институте Языка, литературы и истории им. Г.Ибрагимова Казанского филиала Академии наук СССР по специальности 10.01.10 – Журналистика; 10.01.03 – Литература народов СССР (татарская литература).

1988 г. – защита кандидатской диссертацию на тему «Роль газеты «Фикер» и журналов «Альгасруль-джадит» и «Уклар» в развитии татарской литературы (1905-1907 гг.», научный руководитель – д.ф.н., проф. Н.Г.Юзиев.

2000 г. – защита докторской диссертации на тему «Религиозная мистика и мифология в татарской литературе».

Сфера научных интересов – история татарской литературы; теория литературы.

 Контактная информация:

420111, г. Казань, ул. К. Маркса, д. 12

тел.: 8(927) 4066165

e-mail: yafaz@mail.ru

 Ссылка на профиль в РИНЦ:

https://elibrary.ru/author_profile.asp?id=490309

 Основные научные труды:

 Монографии:

 а) монографии, посвященные журналистике, истории татарской литературы, научной текстологии.

 1. Та­тарс­кая ли­те­ра­ту­ра в пе­ри­о­ди­чес­кой пе­ча­ти Уральс­ка (1905-07гг.). Ка­зань: Та­тар.кн. изд., 1992. —175 с.

2. Та­тар шигъ­ри­я­тен­дә ди­ни мис­ти­ка һәм ми­фо­ло­гия. Ка­зан: ТД­ГИ, 2000. – 268 б.

3. Ур­та га­сыр­лар та­тар әдә­би­я­ты: та­тар шигъ­ри­я­тен­дә ди­ни мис­ти­ка һәм ми­фо­ло­гия. Ка­зан: Ран­нур, 200З.— 416 б.

4. В поисках затерянных миров татар. Германия: Germany, Saarbrucken: Palmarium academic publishinq, 2012. —104 s.

5. Гасырдан — гасырга: яңа заман әдәбиятына. Казан: Сүз, 2014.— 215 б.

6. Әдәбият укыганда: фәнни тикшеренүләр. Казан: Сүз, 2014.— 236 б.

7. Әдәби-мәдәни тарихыбызда: гыльми-текстологик эзләнүләр һәм тикшеренүләр. Казан: ТӘҺСИ, 2018. — 400 б.

8. Әдәби сүз хакы. – Казан: ТӘҺСИ, 2020. – 400 б.

 б) монографии по исламу и по истории ислама:

 1. Иман: дөньяның мифологик сурәте. Ка­зан: Та­тар. кит. нәшр., 1993. – 208 б.

2. Иман: дөньяның мифологик сурәте (2 нче басмасы). Ка­зан: Иман, 1995. – 208 б.

3. Ис­лам ди­не ни­гез­лә­ре. Ка­зан: Ран­нур, 1997. – 288 б.

4. Төш­лек: төш­ләр­не юрау ки­та­бы. Ка­зан: Ран­нур, 1997. – 352 б.

5. Пәй­гам­бәр­ләр. Фә­реш­тә­ләр. Ахи­рәт. Ка­зан: Ран­нур, 1999. – 368 б.

 Научно-популярные издания:

 1. Пәй­гам­бәр­ләр та­ри­хы. Ка­зан: Та­тар кит. нәшр., 1992. – 144 б.

2. Сө­ек­ле ха­ным­нар күр­ке: Хә­рам­нан сак­ла­ну, яки эн­җе­ләр ну­ры. Ка­зан: «Ка­зан» җур­на­лы ки­тап­ха­нә­се, 1993. – 39 б.

3. Ни­ках (ка­нун­на­ры). Ка­зан: Рух, 1993. – 71б.

4. Пәйгамбәрләр тарихы (2 нче басмасы). Казан: Милләт, 2014. — 168 б.

 Научно-текстологические исследовательские издания:

 1.  Төр­ки мәү­ли­дүн-нә­би: Мө­хәм­мәд пәй­гам­бәр ха­кын­да ка­сый­дә­ләр / Текст­лар­ны әзер­ләү­че. Ис­тан­бул: YILDIZ,  1993 – 41б.

2. Хәз­рә­ти Мәрь­ям Ана / Текст­ны әзер­ләү­че. Ка­зан: За­ман, 1993. – 24 б.

3. Са­йа­ды Та­һир-Зөһ­рә (Ба­ба­хан дас­та­ны): «Юл­даш» ки­тап­ха­нә­се / Тәр­җе­мә­че, ке­реш мә­ка­лә ав­то­ры. Ка­зан: Ра­нур, 1998. – 192 б.

4. Ба­кыр­ган ки­та­бы: XII–XVIII  йөз төр­ки-та­тар ша­гыйрь­лә­ре әсәр­лә­ре / Текст­лар­ны әзер­ләү­че, ке­реш мә­ка­лә һәм ис­кәр­мә­ләр язу­чы. Ка­зан: Та­тар. кит. нәшр., 2000. – 240 б.

5. Ху­җа Әх­мәт Ясә­ви. Хи­кмәт­ләр /Текст­лар­ны әзер­ләү­че, ке­реш мә­ка­лә, аң­лат­ма һәм ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. Ка­зан: Иман, 2000. – 246 б.

6. Су­фи Ал­ла­һи­яр. Со­ба­тел-­га­җи­зин   (Га­җиз­ләр­гә те­рәк) / Тәр­җе­мә­че, ке­реш мә­ка­лә һәм аң­лат­ма-ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. Ка­зан: Иман, 2000. – 156 б .

7. Миф­та­хет­дин Ак­мул­ла. Ши­гырь­ләр / Тө­зү­че, ас­тө­шер­мә тәр­җе­мә­ләр­не баш­ка­ру­чы, ис­кәр­мә­ләр һәм мә­ка­лә ав­то­ры. Ка­зан: ТД­ГИ, 2001. – 96 б.

8. Эпик шигъ­ри­ят: XX йөз ба­шы /Текст­лар­ны әзер­ләү­че һәм том­лык­ны тө­зү­че, ке­реш мә­ка­лә һәм ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. «Мәк­тәп ки­тап­ха­нә­се». Т.IV. Ка­зан: Та­РИХ, 2002. – 463 б.

9. Са­йа­ди. Ба­ба­хан дас­та­ны / Бо­рын­гы текст­ны әзер­ләү­че, тәр­җе­мә­че, ке­реш мә­ка­лә ав­то­ры. «Мәк­тәп ки­тап­ха­нә­се». Т.XI. Ка­зан: Та­РИХ, 2002. – 447 б.

10. Су­фи Ал­ла­һи­яр. Со­бә­тел-га­җи­зин (Га­җиз­ләр­гә те­рәк) / Бо­рын­гы текст­ны әзер­ләү­че, тәр­җе­мә­че, ке­реш мә­ка­лә, аң­лат­ма һәм ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. – «Мәк­тәп ки­тап­ха­нә­се» Т.XII. Ка­зан: Та­РИХ, 2002. – 398 б.

11. Әх­мәт Яс­сә­ви. Хик­мәт­ләр / Бо­рын­гы текст­лар­ны әзер­ләү­че, ке­реш мә­ка­лә һәм аң­лат­ма-ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. «Мәк­тәп ки­тап­ха­нә­се» Т.XXIII. Ка­зан: Та­РИХ, 2003.—  383 б.

12. Мәҗлиси. Сәйфелмөлек: дастан / Төзүче һәм кереш сүз авторы, текстларны әзерләүче, тәрҗемә итүче. Казан: Татар. кит. нәшр., 2007.— 374 б.

13. Борынгы әдәбият: Бакыргани һәм Мәҗлиси әсәрләре / Төзүче һәм кереш сүз авторы, текстларны әзерләүче, тәрҗемә итүче. «Мәктәп китапханәсе». Т. XLVI. Казан: Татарстан республикасы «Хәтер» нәшрияты, 2009.— 463 б.

14. Акмулла. Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт белән... / Тө­зү­че, ас­тө­шер­мә тәр­җе­мә­ләр­не баш­ка­ру­чы, ис­кәр­мә­ләр һәм мә­ка­лә ав­то­ры. Ка­зан: Татар. китю нәшр., 2016. — 127 б.

15. Һөвәйда (Мулла Хаҗа-Нәзәр бине Гаиб-Нәзәр Җәмйани) Рәхәте -дил — Җан рәхәте / Бо­рын­гы текст­лар­ны әзер­ләү­че, ке­реш мә­ка­лә һәм аң­лат­ма-ис­кәр­мә­ләр ав­то­ры. Казан: ТӘҺСИ, 2017. — 268 б.

16. Һәмдәми. Нәсыйхәтнамә. Казан: ТӘҺСИ, 2018. – 160 б.

17. Кылыч Сайяди. Бабахан дастаны / Текстологы, тәрҗемә һәм кереш сүз авторы. – Казан: Татар. кит. нәшр., 2020. – 287 б.

 Учебники:

 1. Борынгы һәм урта гасырлар татар әдәбияты: югары уку йортлары һәм мәктәпләр өчен дәреслек-кулланма. Казан: Раннур, 2011.— 176 б.